Lokale heffingen

In de tabel hieronder zijn de geraamde opbrengsten voor 2022 vergeleken met de werkelijke opbrengsten van 2022.

Compensatie Rijk Corona
De gederfde inkomsten van belastingen en leges worden gecompenseerd door het Rijk. Het gaat om de parkeerbelastingen, leges evenementen, precariobelasting, toeristenbelasting en marktgelden. In 2022 heeft het Rijk een bedrag van 2.352.000 gecompenseerd aan de gemeente Apeldoorn aan gederfde inkomsten over 2021. Dit bedrag is gestort in de reserve corona .

Benchmark
Het resultaat van de benchmark uit de COELO-atlas vindt u hier . In paragraaf 2.6.4 treft u een overzicht aan met de Apeldoornse woonlasten, de woonlasten conform COELO en soortgelijke gemeenten.

Onroerende- zaakbelasting (OZB)
De gemeente Apeldoorn heft sinds lange tijd belastingen op onroerende zaken. Onroerende zaakbelastingen (OZB) zijn de grootste eigen inkomstenbron van gemeenten en bedragen gemiddeld 9% van de totale gemeentelijke inkomsten. De opbrengst valt in de algemene middelen en wordt gebruikt om een deel van de taken van gemeenten te bekostigen en draagt bij aan het voorzieningenniveau van onze gemeente. De gemeenteraad bepaalt bij de begrotingsbehandeling waarvoor de opbrengsten worden ingezet.

De OZB is berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De WOZ-waarden per 1 januari 2021 waren bepalend voor het belastingjaar 2022. In 2022 zijn voor alle onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen nieuwe WOZ-beschikkingen afgegeven die het hele jaar 2022 geldig waren. Uitgangspunt voor de berekening van de tarieven OZB is dat we de opbrengst indexeren op basis van inflatie en rekening houden met volume ontwikkelingen.

Bij de berekening van de tarieven OZB is de hoogte van de aanslag het uitgangspunt. Voor 2022 is geïndexeerd met het met het inflatiepercentage van 1,7%.  Door de toename van de waarde van woningen (+9%) is het OZB tarief voor woningen gedaald. Omdat de waarde en het volume voor niet-woningen is gedaald (-3%), zijn de tarieven voor niet-woningen gestegen.

De OZB opbrengst woningen was in 2022 € 422.000 hoger dan geraamd. Vanwege jurisprudentie heeft er een verschuiving plaats gevonden van niet-woningen naar woningen. Daarnaast valt de werkelijke waarde ontwikkeling hoger uit dan waar in de begroting rekening is mee gehouden en is er sprake van meer volume dan begroot.

Bij de opbrengst OZB niet-woningen hebben we een lagere opbrengst van €193.000. Zoals toegelicht bij de opbrengst OZB woningen heeft er vanwege jurisprudentie een verschuiving plaatsgevonden van niet- woningen naar woningen. Daarnaast is er minder leegstand dan begroot, waardoor het nadeel beperkt is gebleven. 

Van m3 naar m2
De Waarderingskamer heeft in 2016 besloten om met een overgangstermijn van 5 jaar alle gemeenten en uitvoeringsorganisaties de woningen verplicht te laten taxeren op basis van de gebruiksoppervlakte. Op deze manier sluit de waardering dichter aan bij de markt. Tribuut gaat, in samenwerking met de gemeentelijke BAG afdelingen, de omzetting voor de gemeente Apeldoorn uitvoeren.
De wijziging is bij de aanslag van 2022 doorgevoerd. In 2022 is dit conform planning gerealiseerd.

Rioolheffing
Naast de zorg voor inzameling en transport van afvalwater hebben gemeenten ook een regenwaterzorgplicht en een duidelijke rol als regisseur bij de aanpak van grondwaterproblemen. De kosten die hiervoor worden gemaakt, worden met de rioolheffing verhaald op gebruikers van woningen en niet-woningen. De aanslagen rioolheffing zijn berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De gemiddelde aanslag rioolheffing ging in 2022 omhoog met 8%. De tarieven voor de rioolopbrengsten worden berekend op basis van de OZB waarde van het onroerend goed (particuliere woning of bedrijfspand). Omdat de waardeontwikkeling in Apeldoorn hoger en de leegstand lager is dan verwacht, zijn in 2022 de werkelijke rioolopbrengsten hoger dan begrote opbrengsten (280.000). Daarnaast zijn enkele onderhoudsbudgetten niet volledig besteed (€ 460.000), zijn er minder uren (€ 170.000) gemaakt en vallen de veegkosten lager uit (€ 145.000). Vanwege onderbesteding is ook minder BTW betaald (€ 635.000). Het financieel overzicht laat voor de rioolheffing in 2022 een voordeel zien. Hierdoor heeft er een toevoeging aan de egalisatievoorziening rioolheffing plaatsgevonden.

Afvalstoffenheffing
De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders zijn wettelijk verantwoordelijk voor de inzameling van het afval van huishoudens. Met de afvalstoffenheffing kunnen gemeenten de inzameling van het huishoudelijk afval betalen. De opbrengst van de heffing mag niet voor andere doeleinden worden gebruikt. De belasting wordt geheven naar de maatstaven en de tarieven zoals die opgenomen zijn in de verordening, te weten een vast tarief per perceel, verhoogd met een of meerde gedifferentieerde tarieven. De tarieven zijn besproken in de recycleservice 2025 .
Elk huishouden is het vaste gedeelte verschuldigd. Het variabele deel wordt berekend op basis van het aantal aanbiedingen restafval. Het vaste gedeelte bestaat uit één tarief per huishouden, ongeacht de omvang van dat huishouden. Het variabel gedeelte gaat uit van het aantal liters inhoud per aanbiedmiddel. Circulus voert de inzameling en afvoer van afval uit. De opbrengst afvalstoffenheffing is lager dan begroot (€490.000). Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere opbrengst op het variabele deel. Dit is mede het gevolg van het goed scheiden van afval door de Apeldoornse inwoners.

De uiteindelijke financiële uitkomst voor 2022 laat voor afval een voordeel zien. Voor een nadere onderbouwing verwijzen wij u naar de financiële verschillen verklaring bij de lasten en de baten.

• Parkeerbelastingen

Het parkeergedrag van bewoners en/of bezoekers van de gemeente Apeldoorn wordt door de parkeerbelasting gereguleerd. In de gemeente Apeldoorn worden de inkomsten uit de parkeerbelastingen ook gebruikt om de kosten voor parkeervoorzieningen te compenseren. We maken onderscheid tussen parkeren voor bewoners, bezoekers, woon- werk parkeren op de daarvoor aangewezen plaatsen en vergunningen. Het streven is zo min mogelijk auto’s langs de openbare weg te laten parkeren en het gebruik van alternatieven voor de auto voor woon- werkverkeer te stimuleren.

De opbrengst parkeerbelastingen is € 480.000 lager dan begroot. Het nadeel is voor het grootste deel toe te schrijven aan de maatregelen die aan het begin van het jaar zijn genomen ter bestrijding van Corona.

• Precariobelasting

Precariobelasting wordt geheven als vergoeding voor het gebruik van gemeente/openbare grond. Hieronder valt niet alleen het plaatsen van containers langs- of op de openbare weg, maar bijvoorbeeld ook lichtbakken aan winkels die boven gemeentegrond hangen. Precariobelasting is een ongebonden belasting, waarbij de gemeente volledige vrijheid heeft in de vaststelling van de hoogte van de tarieven.  In de verordening worden verschillende maatstaven en tarieven gehanteerd.
Inmiddels is de precariobelasting voor kabels en leidingen afgeschaft. Er geldt een overgangstermijn tot 1 januari 2022. Dit betekent dat deze opbrengsten (ca. € 7,500.000) niet meer worden opgenomen in de begroting en de tarieven zijn verwijderd uit de verordening 2022.
De tarieven zijn, met uitzondering van de tarieven voor kabels en leidingen, verhoogd met 1,7%.

• Hondenbelasting

 "Duurzaam houders" van een hond betalen hondenbelasting. De maatstaf van heffing is het aantal honden dat wordt gehouden. Het tarief is vrij en bestaat uit een vast bedrag. Onze gemeente kent een oplopend tarief om zodoende het hondenbezit in te perken. Voor kennels geldt een apart tarief.
De tarieven 2022 zijn geïndexeerd met 1,7%.

• Toeristenbelasting

Mensen buiten de gemeente Apeldoorn betalen toeristenbelasting over zakelijke of privé overnachtingen waar een vergoeding voor wordt gevraagd. De belasting wordt geheven naar het aantal overnachtingen in het belastingjaar.
De toeristenbelasting wordt in de basis in Apeldoorn geheven om de eigen inkomsten te verhogen en daarna gebruikt om voorzieningen binnen de gemeente op peil te brengen en/of te houden, Daarnaast worden de extra opbrengsten als gevolg van de indexatie (geen volume) ten opzichte van de totaalopbrengst sinds 2016 exclusief bestemd voor structuurversterking van de toeristische sector binnen het vastgesteld raadskader van Welkom in Apeldoorn en in het kader van de gebiedsopgave Veluwe. De meeropbrengst als gevolg van deze wijzigingen wordt geoormerkt toegevoegd aan het werkbudget van het programma Welkom in Apeldoorn.

De tarieven zijn verhoogd met 2%.Het aantal overnachtingen is gestegen waardoor er sprake is van een meeropbrengst van €298.000.

• Reclamebelasting

De gemeente Apeldoorn heft reclamebelasting over de openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg in het centrum van Apeldoorn. De reclame wordt geheven per vestiging en bedraagt een vast bedrag. Voor zover de waarde van de vestiging meer bedraagt dan €100.000 dan wordt het vaste bedrag vermeerderd met een bedrag per €1.000 aan waarde.  
De reclamebelasting is een algemene belasting en de inkomsten zijn in principe vrij besteedbaar. In Apeldoorn wordt de opbrengst van de reclamebelasting echter, na aftrek van de gemeentelijke in- en uitvoeringskosten, als subsidie beschikbaar gesteld aan de stichting Centrum Management Apeldoorn. Aan de subsidie is de conditie verbonden dat de stichting met haar activiteiten de aantrekkelijkheid van de binnenstad versterkt. De tarieven reclamebelasting zijn verhoogd met de inflatie van 1,9%.

De aanslagen 2022 zijn in december 2022 opgelegd. De opbrengst 2022 is lager dan verwacht in verband met leegstand. Daarnaast zijn er op verzoek van de binnenstad ondernemers geen aanslagen over 2021 opgelegd. De subsidie was al verstrekt en wordt voor de helft terugbetaald (betalingsregeling) en de andere helft komt ten laste van de reserve.

• Marktgelden

Marktgeld is een retributie voor het innemen van een standplaats op een (gewoonlijk periodiek gehouden) markt. Dit zijn de dag- of weekmarkten waar voor de consument bijvoorbeeld eetwaren en textielwaren te koop zijn.
Het streven is om de warenmarkten kostendekkend te maken. De tarieven zijn voor 2022 verhoogd met de gewogen index (1,7%).
Door de teruggelopen bezetting van de markt (mede door corona) zijn de opbrengsten marktgelden €70.000 lager uitgevallen dan geraamd. Dit lijkt een structureel karakter te hebben. Daarnaast zijn als gevolg van de verplaatsing van de warenmarkt extra kosten gemaakt.

• Begraafplaatsrechten

De lijkbezorgings- of begraafplaatsrechten zijn retributies voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaats of het crematorium. Naast een retributie voor de uitgifte en het onderhoud van graven en urnen, regelt de verordening ook de vergoeding voor het gebruik van gemeentelijke diensten in verband met de begraafplaats en het crematorium.

De tarieven van de begraafplaatsenrechten zijn in 2022 gemiddeld verhoogd met 1,7% ten opzichte van het vorige jaar. De baten met betrekking tot de begraafplaatsrechten zijn in 2022 iets lager uitgevallen dan begroot. Ook zijn de kosten voor instandhouding €112.000 hoger uitgevallen dan begroot. Per saldo is afgerond €6.000 minder onttrokken uit de voorziening begraafplaatsen.  

• Leges en rechten

Bij de vaststelling van een aantal tarieven is rekening gehouden met wettelijk vastgestelde tarieven
zoals voor paspoorten en rijbewijzen.
De kostendekkendheid van de leges burgerzaken is nagenoeg gelijk dan begroot.
Er zijn wel minder leges ontvangen (€402.000), dan begroot, voor rijbewijzen/paspoorten en verklaringen
Maar voor deze diensten zijn ook minder (variabele) kosten (€ 325.000) uitgegeven dan begroot.

Leges Publiek Domein
De opbrengst van de leges vergunningen publiek domein (o.a. winkeltijden, kansspelen, horeca en evenementen) blijft achter bij de begroting. Deze minderopbrengst van € 48.000 zorgt ervoor dat de kostendekkendheid van deze vergunningen ook lager is dan begroot. De oorzaak hiervan is dat minder vergunningen zijn verleend door Corona. We zaten in 2022 nog niet op het niveau van voor de corona pandemie.

Omgevingsvergunning activiteit bouwen
In 2022 is voor € 1.905.000 minder leges ontvangen dan begroot. Voor een deel kon dat nadeel worden opgevangen door te besparen op de lasten. Het nadeel op de omgevingsvergunningen van komt ten laste van de voorziening egalisatie bouwleges. Deze voorziening is bedoeld om fluctuaties in kosten en opbrengsten op te vangen. Voor een nadere toelichting op de leges wordt verwezen naar de financiële toelichting in programma 9 van de jaarrekening.