Prestaties

De openbare ruimte is de plek waar alles letterlijk en figuurlijk samen komt; het is de plek waar mensen elkaar ontmoeten, naar hun werk gaan, spelen, sporten en ontspannen. Het is daarmee een bindmiddel in onze samenleving en het vormt de basis voor het openbare leven.

We zien dat het belang van een goed beheerde openbare ruimte het afgelopen jaar verder toegenomen is. Onze inwoners hadden door de Coronapandemie letterlijk en figuurlijk ruimte nodig en zochten die veelal dicht bij huis. Er is extra inzet gepleegd om de ruimte te bieden; van het nemen van verkeersmaatregelen tot het rijwielvrij maken van de winkelstraten. Van acute inzet door de Storingsdienst tot het verwijderen van het toenemende zwerfafval. In 2022 zullen we ervaren in hoeverre dit permanente wijzigingen blijken te zijn.

Ambities openbare ruimte
We hebben in de omgevingsvisie “woest aantrekkelijk Apeldoorn” (gekoppeld aan Buitenkansen/uitnodigende buitenruimte) een zestal ambities voor de openbare ruimte geformuleerd:

1)   Parkstad in het landschap
a.   Een natuurinclusieve stad tot in alle haarvaten
2)   Apeldoornse wijken zijn dorps
a.   Een buitenruimte waar wandelen en fietsen de inrichting bepalen
3)   Kinderen spelen gewoon op straat
a.   Een buitenruimte die is ingericht om overal te kunnen spelen
4)   Het dorpse in de wijk
a.   Wijken waar men levenslang samen kan wonen
5)   De stad als sportschool
a.   Alle ruimte voor de sporter in de buitenruimte
6)   Buitenkunst
a.   De cultuur en het erfgoed van de stad wordt beleefbaar en bespeelbaar

We willen deze 6 ambities realiseren. De vervanging van de openbare ruimte is het moment om de openbare ruimte een nieuwe impuls te geven. Het toevoegen van groen, afkoppelen van regenwater of het stimuleren van bewegen of ontmoeten zijn hier voorbeelden van.

Kansen en uitdagingen
De mate waarin synergie tussen investeringen en beheer mogelijk is, bepaald mede het tempo van de realisatie. We hebben immers geen financiële middelen om assets eerder te vervangen dan het moment waarop ze zijn afgeschreven en deze afschrijvingstermijn betreft veelal decennia. Dit bepaalt dan ook in belangrijke mate de snelheid van realisatie van de ambities.

Veel assets lopen tegen het eind van hun levensduur. Momenteel ligt 87% tot 90% van de wegen er goed bij, maar het moment dat we deze wegen niet meer met onderhoud alleen op orde houden, komt naderbij. De omvangrijke naoorlogse groei van Apeldoorn leidt 60 tot 80 jaar later tot een grote vervangingsopgave. In het Beheerprogramma openbare ruimte dat de gemeenteraad in januari 2021 besprak, werd uitgegaan van oplopende structurele kosten tot circa € 30 miljoen per jaar vanaf 2030 - 2040.

Daarnaast zijn de materiële kosten twee jaar achtereen niet geïndexeerd, om invulling te geven aan de bezuinigingsopgave. Op de exploitatiebudgetten heeft dit voor de afdeling Beheer en Onderhoud een effect van tussen de € 200.000 en € 250.000 per jaar, dus in totaal is dit een structurele bezuiniging van € 400.000 a € 500.000. Ook dit heeft gevolgen voor de kwaliteit van de openbare ruimte.

De kansen en uitdagingen maken het noodzakelijk om tot een optimale afstemming qua investeringen en beheer in de hele gemeente komen. Om die reden werken we integraal samen met andere programma’s. Dat doen we onder meer via assetmanagement en een programmatafel waarin we voorstellen wegen en u daarmee integraal kunnen adviseren. Zie in dit kader ook hetgeen onder 3.1 en 3.5 is opgenomen.

Van alle inwoners van Apeldoorn is 80% tevreden tot zeer tevreden over de kwaliteit van de openbare ruimte (bron Burgerpanel). Tegelijkertijd moeten we meer doen om de openbare ruimte op orde te houden, zeker in de vroeg na-oorlogse wijken) en alle ambities rondom bijvoorbeeld klimaatadaptatie, biodiversiteit, circulariteit en inclusie waar te maken. In de Omgevingsvisie en het Strategisch Assetmanagementplan hebben we benoemd hoe we dat willen doen.

In 2022 is er op tal van manieren aan het beheer van de openbare ruimte gewerkt. Dat deden we met collega's met en zonder afstand tot de arbeidsmarkt. We benoemen vijf speerpunten van 2022 die veelal ook in 2023 doorlopen:

1) Randvoorwaarden op orde brengen voor groen, water en ecologisch beheer
We zien de gevolgen van de klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit. We willen naar meer robuust groen met een hogere biodiversiteit. Dit beschrijven we in de Strategische Klimaatagenda en het nieuwe bomenbeleid. Ook versterken we het ecologisch beheer. Onder meer via de nieuwe beheerplannen en het implementeren van de gedragscode Wet Natuurbescherming.

2) Vervangen assets in openbare ruimte
Grote delen van Apeldoorn zijn kort na de Tweede Wereldoorlog gerealiseerd. Deze zijn de komende 10 jaar aan vervanging toe omdat ze technisch en/of functioneel zijn afgeschreven. Bij het vervangen van de openbare ruimte willen we de kwaliteit en functionaliteit vergroten. We werken daarbij vanuit 5 beheerdoelen
- Onze openbare ruimte biedt een aantrekkelijke, schone, hele en veilige basis voor alle functies
- Onze openbare ruimte stimuleert bewegen en ontmoeten
- Onze openbare ruimte draagt bij aan klimaatadaptatie
- Onze openbare ruimte draagt bij aan biodiversiteit
- Onze openbare ruimte ondersteunt inclusiviteit

3) Versterken circulair werken
We versterkten het circulair werken. Dit doen we door hier in de ontwerpen rekening mee te houden, anders in te kopen en anders te beheren. We realiseren circulaire terreinen.

4) Extreem weer
Het weer was in 2022 extreem. Van stormen en hoosbuien in het voorjaar tot een lange droge periode in de zomer. Door extra inzet van de storingsdienst en water geven van jonge aanplant in de zomer, konden we de overlast en schade beperken, maar dit is geen structurele oplossing.

5) Extra rijwielstalling
In 2022 realiseerden we de 7e beheerde rijwielstalling waar bezoekers gratis hun stalen ros konden stallen.