Weerstandsvermogen en risicobeheersing

De door de raad in 2018 vastgestelde Kadernota Risicomanagement 2018-2021 bevat de uitgangspunten voor ons risicomanagement. In 2021 is een evaluatie uitgevoerd waarin werd geconstateerd dat de ambitie uit de kadernota nog steeds actueel is. Uit de evaluatie zijn geen punten naar voren gekomen die om aanpassing van het beleid en daarmee van de kadernota uit 2018 vragen. Risicomanagement omvat alles wat we doen om risico’s en kansen in beeld te brengen en te beheersen. Als gemeentelijke organisatie is het daarbij noodzakelijk om risicomanagement niet alleen onbewust onderdeel van ons werkproces te laten zijn maar risico’s en kansen en de wijze waarop we daarmee om willen gaan ook expliciet en transparant te betrekken bij de bestuurlijke besluitvorming. Onze ambitie is om te groeien naar een proactief risicomanagement waarbij we slimmer met risico’s omgaan. De doelstelling die we met risicomanagement nastreven is als volgt in de voornoemde kadernota opgenomen:

We bevorderen binnen onze beïnvloedingssfeer dat doelen en projectresultaten binnen de afgesproken kaders worden gerealiseerd door op een open, gestructureerde en inzichtelijke manier risico’s tijdig in beeld te krijgen, te beheersen en te rapporteren.

Van deze doelstelling zijn de navolgende subdoelstellingen afgeleid:

1. Met ingang van de MPB 2019-2022 zijn in onze P&C-cyclus naast de financiële risico’s ook de niet financiële TOP-risico’s inzichtelijk gemaakt.
2. Met ingang van de MPB 2019-2022 is de voortgang en het effect van de beheersing van de TOP-risico’s expliciet in de P&C-documenten zichtbaar.
3. College, directieraad en (project)management ervaren binnen 2 jaar een duidelijke impuls in de mate van en de wijze waarop het gesprek (breed en expliciet) over risico’s in onze organisatie wordt gevoerd.
4. De positieve benadering van risicomanagement is sinds 2019 concreet onderdeel van de wijze waarop we in Apeldoorn invulling geven aan risicomanagement.

Uit de in 2021 gehouden evaluatie kwam naar voren dat de subdoelstellingen 1 en 3 zijn gerealiseerd. De niet-financiële TOP-risico’s zijn inzichtelijk gemaakt en ook weer in de huidige jaarrekening opgenomen. En uit de evaluatie bleek dat er meer aandacht voor risicomanagement wordt ervaren en dat een aantal leden van de kerngroep risicomanagement een cursus heeft gevolgd voor de begeleiding van risicosessies.

Met betrekking tot het tweede subdoel is geconcludeerd dat bij de TOP-risico’s beheersmaatregelen worden genoemd. Het inzicht in wanneer deze worden toegepast en welk effect we ermee willen bereiken, is echter nog niet altijd voldoende geëffectueerd. Over het vierde subdoel is in de evaluatie aangegeven dat de concrete inzet op Risk Appetite nog niet heeft plaatsgevonden. Wel worden de risicosessies als helpend ervaren bij het voeren van het goede gesprek. Daarmee draagt risicomanagement in positieve zin bij en is het indirect daarmee een eerste gezette stap, maar dat vraagt nog om een concreter vervolg. Inmiddels wordt hier onder andere invulling aan gegeven door de directie die per kwartaal per thema een lijst met kritieke projecten doorneemt specifiek op de risico's. Ook wordt rekening gehouden met actuele ontwikkelingen. Zo wordt in de risicosessies expliciet stilgestaan bij de mogelijke gevolgen van prijs- en capaciteitsontwikkelingen. En ook aandacht voor frauderisico's is hier als expliciet aandachtspunt aan toegevoegd. In de evaluatie zijn verder een aantal verbeterpunten opgenomen. Om hierin verder door te ontwikkelen is een strategisch business controller geworven die zich met beleid en coördinatie van concernbreed risicomanagement bezig gaat houden. Verder heeft de directie extra capaciteit beschikbaar gesteld om de implementatie van en ondersteuning en advies bij risicomanagement in projecten een extra impuls te geven. De verwachting is dat we daarmee aandacht voor een diepgaander risicomanagement nog meer in de dagelijkse praktijk kunnen inbedden.